18 May Εμβολιασμός: επιλογή και όχι υποχρέωση
Η ανακάλυψη και η μαζική εφαρμογή́ των εμβολίων αποτελεί́ την πιο επιτυχημένη, ασφαλή́ και αποδοτική́ μέθοδο πρόληψης σοβαρών μεταδοτικών νοσημάτων. Πώς φτάσαμε όμως να αμφισβητούμε το μεγαλύτερο επίτευγμα υγειονομικής παρέμβασης του τελευταίου αιώνα;
Tα εμβόλια έπεσαν θύματα της ίδιας της επιτυχίας τους. Καθώς αφανίζουν σοβαρές μεταδοτικές ασθένειες, εξαλείφουν από τα μάτια μας και τη σκέψη μας όλες τις δυσμενείς συνέπειες αυτών, δηλαδή εντατικές νοσηλείες, μόνιμες αναπηρίες αλλά και θανάτους. Έτσι οι γονείς έχουν την ψευδαίσθηση ότι τα παιδιά τους δεν κινδυνεύουν και δεν αισθάνονται την ανάγκη να τα εμβολιάσουν. Από την άλλη, η ευρεία διάχυση ατεκμηρίωτων πληροφοριών στο διαδίκτυο γύρω από τις παρενέργειες των εμβολίων και τον κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα, συχνά οδηγεί στην παραπληροφόρηση και ενισχύει την αμφιβολία για την αναγκαιότητα και ασφάλεια των εμβολίων. Πολλοί γονείς με την αδυναμία ερμηνείας αυτών των πληροφοριών χωρίς ιατρικές γνώσεις, με γνώμονα τις περισσότερες φορές το συναίσθημα, υιοθετούν την πεποίθηση ότι η φυσική ανοσία υπερτερεί και ότι ο υγιεινός τρόπος ζωής και διατροφής, μπορούν να προλάβουν ή και να αντιμετωπίσουν τα λοιμώδη νοσήματα.
Η ελάττωση όμως της νοσηρότητας που εξασφαλίζεται με τα εμβόλια δεν σημαίνει και εξαφάνιση των λοιμογόνων παραγόντων, οπότε η αμφισβήτηση των εμβολιασμών μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της ανοσίας της κοινότητας και σε βαθμιαία επανεμφάνιση και αναζωπύρωση νοσημάτων που μέχρι σήμερα ελέγχονται, με σοβαρότατες συνέπειες.
Χρέος κάθε επαγγελματία υγείας όπως και δικό μου είναι να λύσουμε κάθε πλάνη που σχετίζεται με τα εμβόλια και να ξεκαθαρίσουμε με ψυχραιμία, λογική και επιστημονικά επιχειρήματα την αλήθεια σε ό,τι αφορά την ασφάλεια και αναγκαιότητα των εμβολίων.
1.Τι είναι τα εμβόλια και αν είναι προτιμότερη η φυσική νόσηση;
Τα εμβόλια κατασκευάζονται από τα ίδια μικρόβια ή τους ιούς που ευθύνονται για διάφορες λοιμώξεις, σε νεκρή όμως ή εξασθενημένη μορφή ώστε να μην μπορούν να προκαλέσουν νόσο, ικανά ωστόσο να διεγείρουν την άμυνα του οργανισμού να φτιάξει αντισώματα τα οποία στη συνέχεια παραμένουν στο σώμα μας προσφέροντάς μας προστασία εάν κάποια στιγμή προσβληθούμε από τη συγκεκριμένη νόσο.
Επ’ ουδενί δεν υπερτερεί η φυσική νόσηση από έναν αποτελεσματικό εμβολιασμό, καθώς ενέχει τον κίνδυνο να συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές οι οποίες δεν συμβαίνουν καθόλου με το εμβόλιο.
2.Είναι τα εμβόλια ασφαλή και πώς εξασφαλίζεται αυτό?
Ένα εμβόλιο θεωρείται ασφαλές όταν δεν σχετίζεται ή σχετίζεται εξαιρετικά σπάνια με σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως αναφυλαξία, λιποθυμία, πυρετικοί σπασμοί, και άλλα χρόνια συστηματικά νοσήματα.
Ένα οποιοδήποτε εμβόλιο για να λάβει άδεια κυκλοφορίας στην Ευρώπη, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων διασφαλίζει με απόλυτη διαφάνεια και αυστηρότητα όλους τους ελέγχους ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του συγκεκριμένου εμβολίου σε δύο φάσεις. Πριν την κυκλοφορία του εμβολίου με πειραματικές μελέτες σε εργαστήρια, πειραματόζωα και ανθρώπους, όπου και ανιχνεύονται οι περισσότερες αντιδράσεις στο υπό δοκιμή εμβόλιο. Μετά την κυκλοφορία του εμβολίου με στενή επαγρύπνηση για σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες, παρακολούθηση της αύξησης των ήδη γνωστών παρενεργειών και με επισήμανση παραγόντων κινδύνου για ανεπιθύμητες ενέργειες ώστε και μετά την κυκλοφορία τους, να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται ότι μόνο τα εμβόλια των οποίων τα οφέλη υπερτερούν σημαντικά έναντι των πιθανών ρίσκων παραμένουν σε κυκλοφορία.
3.Ποιες είναι οι ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων είναι σπάνιες και πολύ ήπιες, όπως πόνος και ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης ή χαμηλή πυρετική κίνηση. Σοβαρές παρενέργειες π.χ. αλλεργικές αντιδράσεις συνήθως δεν παρατηρούνται από τα εμβόλια.
4.Γνωρίζουμε αν τα εμβόλια προκαλούν προβλήματα σε βάθος χρόνου;
Δεν έχουμε κανένα λόγο να πιστεύουμε ότι τα εμβόλια μπορεί να προκαλούν προβλήματα μακροπρόθεσμα, μετά από την εκτενή και πολυετή εμπειρία που έχουμε από εκατομμύρια δόσεις εμβολίων που διενεργούνται κάθε χρόνο.
Εξαιρετικά́ σπάνια μπορεί να υπάρξει κάποια αυτοάνοση εκδηλώση μετά από εμβολιασμό (ενδεχομένως σε άτομα που έχουν κάποια γενετική προδιάθεση και πιθανότατα να εκδήλωναν το ίδιο αυτοάνοσο νόσημα με κάποιο άλλο ερέθισμα). Εντούτοις, για τη συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιαζομένων, ποσοστό της τάξης του 99,99% ,δεν αποδεικνύεται κανένανας κίνδυνος πρόκλησης συστηματικού αυτοάνοσου νοσήματος. Οι σοβαρές ανεπιθύμητες αντιδράσεις λοιπόν, που είναι δυνατό να εμφανισθούν σπανιότατα, είναι το ελάχιστο τίμημα έναντι της προσφοράς των εμβολιασμών στην ανθρωπότητα, με την εξαιρετική ελάττωση της νοσηρότητας και θνητότητας από τα επικίνδυνα νοσήματα σ’ όλες τις ηλικίες.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο κίνδυνος που διατρέχει ένα παιδί αν δεν εμβολιαστεί και κολλήσει μια ασθένεια είναι μεγαλύτερος από οποιουσδήποτε ενδεχόμενους κινδύνους που προκύπτουν από τον εμβολιασμό.
5.Προκαλούν τα εμβόλια αυτισμό;
Δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό δεδομένο που να αποδεικνύει τη σύνδεση ενός εμβολίου με την πρόκληση αυτισμού.
Αυτό που απογείωσε το αντιεμβολιαστικό κινήμα ήταν η μελέτη του Βρεττανού γιατρού Andrew Wakefield το 1998 που συσχέτιζε το εμβόλιο MMR έναντι της ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας με την εκδήλωση αυτισμού.Γρήγορα όμως αποκαλύφθηκε ότι η μελέτη ήταν επιστημονικά ανεπαρκής, με παραποιημένα στοιχεία και ότι ο εν λόγω ερευνητής είχε αποκρύψει ότι χρηματοδοτήθηκε από δικηγόρους εναντίον κατασκευαστών εμβολίων. Το περιοδικό ανέστειλε τη μελέτη, ενώ ο ίδιος ο Wakefield έχασε την ιατρική του άδεια.Έκτοτε πραγματοποιήθηκαν ευρείας κλίμακας μελέτες προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια και όλες έδειξαν ότι το ποσοστό αυτισμού δεν παρουσίαζε διαφορές μεταξύ εμβολιασμένων και μη παιδιών, διαψεύδοντας την αιτιώδη σχέση μεταξύ MMR και αυτισμού.
6. Υπάρχει κίνδυνος υπερφόρτωσης του ανοσοποιητικού συστήματος
Το βρέφος έχει τη θεωρητική́ ικανότητα να αντιμετωπίσει 1.000.000 αντιγόνα, επομένως μπορεί́ να ανταποκριθεί́ ανοσολογικά́ επαρκώς σε 10.000 εμβόλια ταυτόχρονα!
Ένας οργανισμός βομβαρδίζεται καθημερινά με αμέτρητα ερεθίσματα που διεγείρουν το ανοσοποιητικό του, από τα τρόφιμα που τρώει μέχρι τον αέρα που αναπνέει, οπότε η επίδραση των εμβολίων σε σχέση με όλες αυτές τις ανοσολογικές προκλήσεις είναι μηδαμινή.
7.Tα εμβόλια μπορούν να περιέχουν συντηρητικά που είναι επικίνδυνα.
Εκτός από τα αντιγόνα, τα εμβόλια περιέχουν ανοσοενισχυτικά, σταθεροποιητές και συντηρητικά προκειμένου να βελτιώσουν την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα τους, συστατικά που πολλές φορές βρέθηκαν στο στόχαστρο της αντιεμβολιαστικής προπαγάνδας.
- Τα εμβόλια περιέχουν θειομερσάλη.Πόσο επικίνδυνο είναι αυτό;
Η θειομερσάλη,η οποία στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν στη διαδικασία παραγωγής ορισμένων εμβολίων ώστε να εμποδίζει την ανάπτυξη μικροβίων, μεταβολίζεται σε αιθυλ-υδράργυρο στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο υδράργυρος σε μεγάλες ποσότητες είναι γνωστό ότι είναι επιβλαβής για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού. Η ποσότητα όμως του υδραργύρου που λαμβάνονταν με τα εμβόλια ήταν πολύ πιο κάτω από τα αυστηρότερα όρια της δημόσιας ασφάλειας και ασυγκρίτως χαμηλότερη από τον υδράργυρο που λαμβάνουμε από το περιβάλλον, από τον αέρα, το νερό και από κάποια ψάρια που τρώμε.
Άλλωστε, το 1999, για προληπτικούς λόγους, οι αρχές δημόσιας υγείας συνέστησαν την αφαίρεση της θειομερσάλης από τα εμβόλια ώστε να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση των βρεφών στον υδράργυρο.
- Το αλουμίνιο που χρησιμοποιείται σε ορισμένα εμβόλια είναι επικίνδυνο;
Κάποια εμβόλια περιέχουν απειροελάχιστες ποσότητες αλουμινίου, το οποίο με την ανοσοενισχυτική του δράση μειώνει τις απαιτούμενες δόσεις που χρειάζονται για την ολοκλήρωση ενός εμβολιασμού. Το αλουμίνιο έχει χρησιμοποιηθεί στα εμβόλια με απόλυτη ασφάλεια για πολλές δεκαετίες χωρίς να εγείρει κάποια δικαιολογημένη ανησυχία καθώς έχει την ικανότητα να αποβάλλεται ταχύτατα από τον οργανισμό.
Η ποσότητα αλουμινίου στα εμβόλια είναι πολύ μικρότερη από την ποσότητα αλουμινίου με την οποία έρχονται σε επαφή τα μωρά κάθημερινά στο περιβάλλον, καθώς είναι το πιο κοινό μέταλλο που βρίσκεται στη φύση. Ενδεικτικά εάν το παιδί σας κάνει όλα τα εμβόλια που συστήνει το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για τον πρώτο χρόνο θα λάβει περίπου το 1/3 της ποσότητας αλουμινίου που θα λάβει από το μητρικό γάλα, ενώ σχεδόν δεκαπλάσια είναι η ποσότητα αλουμινίου που θα προσλάβει μέσω ξένου γάλακτος.
- Πόσο επικίνδυνη είναι η φορμαλδεύδη στα εμβόλια;
Είναι ένα ισχυρό βακτηριοκτόνο που χρησιμοποιείται στην διαδικασία παραγωγής των εμβολίων ενώ στο τελικό προιόν παραμένουν μόνο ίχνη της.
Η φορμαλδεύδη βρίσκεται παντού γύρω μας, στον αέρα, σε προϊόντα οικιακής χρήσης, σε απορρυπαντικά, καλλυντικά και αντιηλιακά, αλλά και σε τροφές, περιλαμβανομένων φρούτων και λαχανικών. Η φορμαλδεύδη αποβάλλεται συνεχώς και ταχύτατα από τον οργανισμό μας κάτι που της προσδίδει και ένα εξαιρετικό προφίλ ασφαλείας.
Η δόση κάνει το δηλητήριο όπως ισχύει και για τα περισσότερα πράγματα που μας περιβάλλουν. Συμπερασματικά, το να αποτρέψεις τον εμβολιασμό ενός παιδιού επειδή μπορεί να εκτεθεί τοξικά σε ουσίες ή να εμφανίσει σοβαρές παρενέργειες, είναι ανυπόστατο, ατεκμηρίωτο επιστημονικά και υπεράνω κάθε κριτικής.Τα εμβόλια είναι αναφαίρετο ηθικό δικαίωμα όλης της ανθρωπότητας και θα περίμενε κανείς, να είχε γίνει συνείδηση όλων μας, ότι τα εμβόλια αποτελούν τον θεμέλιο λίθο για την προστασία όλων μας από σοβαρά, και δυνητικά θανατηφόρα, μεταδοτικά νοσήματα.